مدیریت تغییرات سازمانی

مدیریت تغییرات سازمانی موضوعی است که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته و آموزش تکنیک های آن به مدیران ارشد از الزامات سازمانهای امروزی است. اگر به سازمانها و شرکت های مختلف سری بزنید و یا محل کار فعلی خود را بررسی کنید خواهید دید که بسیاری از افراد در سازمان از ایرادات و نارسایی های سازمانی شکایت دارند و بر لزوم اعمال تغییرات تاکید می کنند. اما نکته جالب توجه زمانی است که مدیران ارشد سازمان شروع به اعمال تغییرات مد نظر همان افراد می کنند در چنین شرایطی در کمال تعجب خواهید دید که همان افراد شاکی بیشترین مقاومت را در برابر تغییرات سازمانی خواهند داشت. اما به عنوان یک مدیر ارشد چطور می توانید با حداقل خسارت و حداقل مقاومت سازمان را در راستای تغییرات مد نظر همراه سازید؟

در این مقاله نگاهی دارم بر نقش رهبری در مدیریت تغییرات سازمانی

یک جمله معروف در حوزه مدیریت همیشه برای من جلب توجه میکرد ” لازم نیست تغییر کنید، بقا اجباری نیست” لزوم اعمال تغییرات در سازمان ها امری است که هر مدیری به آن آگاه بوده و می داند سکون و عدم تغییر میتواند در رقابت با دیگر سازمان ها چالش های بزرگی را ایجاد نماید. این نیاز در دهه های اخیر به دلیل تغییرات بسیار گسترده در شرایط اقتصاد جهانی و نیاز به بازنگری در استراتژی های سازمانی بر اساس شرایط روز بسیار بیشتر حس می شود. اما آنچه مهم تر از خود تغییر است روش رهبری و مدیریت تغییرات سازمانی می باشد، امری که در صورت عدم تسلط مدیر و عدم توانایی در رهبری تغییر می تواند خسارات جبران ناپذیری را بر سازمان تحمیل کند.

امروزه بسیاری از نوشته ها و رهنمود های بزرگان مدیریت و کارآفرینی حاکی از اهمیت نقش رهبری در سازمانها است حال باید بگویم اهمیت رهبری در زمان تغییر شاید ده ها برابر بیشتر از زمان های دیگر در یک سازمان است.

تفاوت مدیریت و رهبری عمدتا در نحوه همراه کردن منابع انسانی در انجام وظایف است و این اصل یکی از مهمترین فاکتورها در هنگام اعمال تغییرات سازمان می باشد. برای اینکه اعمال تغییرات در سازمان شما با کمترین هزینه، بهترین نتایج را در بر داشته باشد موارد زیر را مورد توجه قراردهید.

الف) سطح تغییرات را مشخص کنید.

قبل از شروع اعمال تغییرات با بررسی دقیق و تحلیل اهداف تغییر مشخص کنید، تغییرات شما چه بخشهایی از سازمان را تحت تاثیر قرار خواهد داد و در تغییر هر فرآیند چه نفراتی نیازمند تغییر و یا آموزش جهت اعمال تغییرات هستند، همچنین حتما مشخص کنید که در صورت تغییر یک فرآیند آن فرآیند بر کدام یک از فرآیند های دیگر تاثیر گذار است. در صورت انجام این کار می توانید تغییرات را به صورت سطح به سطح و با کمترین آسیب به سایر بخشها اعمال نموده و محدوده تغییرات را در کنترل داشته باشید.

ب) چشم انداز تغییر را مشخص کنید

افراد بدون آنکه بدانند به کجا میخواهند برسند توان طی کردن مسیر را نخواهند داشت، هر کسی که نداند او را به کجا می برند در برابر انتقال از یک نقطه به نقطه دیگر مقاومت خواهد کرد. یک چشم انداز شفاف که به خوبی برای ارکان سازمان توضیح داده شده باشد می تواند علاوه بر ایجاد انگیزه در کارکنان، ترس آنها را از تغییر کاهش دهد. این چشم انداز باید بدون پیچیدگی و شفاف باشد. اصولا اهداف و برنامه های پیچیده نه تنها کمکی به راحت شدن فرآیند تغییر نمیکند بلکه خود باعث سردرگمی و ایجاد چالش در فرآیند تغییر می گردند. بنابراین یکی از وظایف مدیریت تغییرات سازمانی آشنا کردن ارکان مورد تغییر با چشم انداز تغییر از طریق صحبت و یا برگزاری کلاسهای آموزشی و یا ارایه اسناد به سطوح مختلف است.

ج) نفرات تاثیر گذار سازمان را همراه کنید

اگر همراهان تاثیرگذاری در فرآیند تغییر نداشته باشید نه تنها کار بسیار سخت خواهد شد بلکه ممکن است منجر به فروپاشی سازمان گردد. در هر سازمانی افرادی حضور دارند که می توانند بر دیگر نفرات تاثیر مثبت و دلخواه شما را بگذارند، یکی از وظایف کلیدی رهبر سازمان در هنگام تغییر همراه کردن نفراتی است که دارای تعهد و حس وظیفه شناسی در قبال سازمان باشند. این افراد نفرات منتخبی هستند که در هنگام مقاومت منابع انسانی و یا سختی های ایجاد شده در هنگام اعمال تغییرات شما را همراهی کرده و با همراه کردن و توجیه کردن دیگر نفرات مشکلات شما را کاهش خواهند داد.

د) میخ های کوه نوردی را محکم بکوبید

به یاد داشته باشید که تغییرات در سازمان هرگز به یکباره قابل پیاده سازی نیستند، حتی زمانی که می خواهید در کوتاه ترین زمان تغییرات وسیعی را اعمال کنید باید تغییرات خود را فاز بندی و مانند یک کوه نورد در هر مرحله از محکم شدن میخ و قلاب در شکاف ها اطمینان حاصل کنید و سپس وارد فاز بعدی تغییرات شوید. برای انجام این کار باید زمان کافی را برای ظهور اشکالات احتمالی در نظر گرفته و از پذیرش تغییر در ارکان آن فرآیند مطمئن شوید.

نهایتا تاکید بر این موضوع را ضروری می دانم که اعمال تغییرات در سازمان بارها و بارها بیش از آنچه نیاز به مدیریت دارد نیاز به ایفای نقش رهبری توسط مدیران ارشد سازمان داشته و تنها یک رهبر است که میتواند دیگران را متقاعد سازد که اعمال تغییرات در سازمان ضروری بوده و همراهی آنان را در کنار خود داشته باشد. یک رهبر با گشودن چشم های منابع انسانی به روی چشم اندازی شفاف، کار گروهی را میسر نموده و در همه نفرات انگیزه لازم جهت تغییر را ایجاد می نماید.

بنابراین برنامه ریزی، بودجه ریزی، نظارت و دیگر نیازهای مدیریتی را به دیگر مدیران واگذار نموده و ایفای نقش رهبری در اعمال تغییرات و همراه کردن ارکان سازمان در پیروی از تغییر را به عهده بگیرید.

وحید زارعی

مدیریت تغییرات سازمانی

وحید زارعی مدرس مدیریت استراتژیک مدرس برندسازی استاد مدیریت مشاور پیاده سازی سیستم مدیریت کیفیت مشاور برندینگ